Categories
บทเรียนพระคัมภีร์

บทเรียนพระธรรมดาเนียล บทที่ 6

ดาเนียลในถ้ำสิงห์

พระธรรม        ดาเนียล 6:1-28

อ้างอิง             ดนล.1:20-21;2:44-49,25;3:2-6,8-12,17,27-29;4:1-3;5:12-14,28,31;6:7,22,27;10:3;12:7

บทนำ              ในชีวิตจริง ยิ่งสูงก็ยิ่งหนาว เพราะจะมีคนที่ไม่พอใจเรา เพียงเพราะเราทำดีหรือเด่นเกิน (ไม่ว่าจะมีเจตนาหรือไม่?) เราจึงมักมีศัตรูอยู่ข้างตัวและรอบตัวของเราโดยไม่รู้ตัว ดังนั้น คุณจงเตรียมพร้อมรับมือกับภัยที่อาจเกิดขึ้น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง จากคนที่เป็นเพื่อนร่วมงานของคุณ และคนอื่น ๆ ที่มีความริษยาคุณ แต่ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร จงรักษาความเชื่อและความจงรักภักดีของคุณที่มีต่อพระเจ้าไว้ตลอดไป!

บทเรียน

6:1 “ดาริอัสพอพระทัยแต่งตั้งอุปราช 120 คน เพื่อให้ปกครองทั่วราชอาณาจักร” 

 (It pleased Darius to set over the kingdom 120 satraps, to be throughout the whole kingdom)

6:2 “และทรงตั้งอภิรัฐมนตรี 3 คนอยู่เหนือพวกอุปราช ดาเนียลเป็นอภิรัฐมนตรีคนหนึ่ง ซึ่งจะรับรายงานจากอุปราช เพื่อกษัตริย์จะไม่ขาดประโยชน์” 

 (and over them three high officials, of whom Daniel was one, to whom these satraps should give account, so that the king might suffer no loss.)

6:3 “แล้วดาเนียลคนนี้ก็มีชื่อเสียงกว่าอภิรัฐมนตรีอื่นๆ และอุปราชทั้งหลาย เพราะวิญญาณเลิศสถิตกับท่าน และกษัตริย์ทรงมีแผนจะแต่งตั้งท่านให้ครอบครองราชอาณาจักรนั้นทั้งหมด” 

  (Then this Daniel became distinguished above all the other high officials and satraps, because an excellent spirit was in him. And the king planned to set him over the whole kingdom.)

6:4 “อภิรัฐมนตรีและอุปราชทั้งหลายจึงหาเหตุฟ้องดาเนียลในเรื่องราชอาณาจักร แต่ก็หาความผิดไม่ได้ เพราะท่านเป็นคนซื่อสัตย์ จะหาความพลั้งพลาดหรือการทุจริตในท่านไม่ได้เลย” 

   (Then the high officials and the satraps sought to find a ground for complaint against Daniel with regard to the kingdom, but they could find no ground for complaint or any fault, because he was faithful, and no error or fault was found in him.) 

6:5 “คนเหล่านี้จึงพูดกันว่า “ไม่มีทางหาเหตุฟ้องดาเนียลได้ นอกจากเราจะหาเหตุในเรื่องธรรมบัญญัติแห่งพระเจ้าของเขา

   (Then these men said, “We shall not find any ground for complaint against this Daniel unless we find it in connection with the law of his God.)

6:6 “แล้วอภิรัฐมนตรีและอุปราชเหล่านี้ได้พากันเข้าเฝ้าพระราชาทูลว่า “ข้าแต่พระราชาดาริอัส ขอทรงพระเจริญเป็นนิตย์” 

   (Then these high officials and satraps came by agreement to the king and said to him, “O King Darius, live forever!)

6:7 “อภิรัฐมนตรีทุกท่านแห่งราชอาณาจักร ทั้งองคมนตรี อุปราช และผู้ว่าราชการมณฑลทั้งสิ้นได้ตกลงกันว่า พระราชาควรจะตรากฎหมายและออกคำประกาศว่า ในสามสิบวันนี้ ถ้ามีใครทูลขอต่อพระหรือมนุษย์นอกเหนือจากพระองค์ ข้าแต่พระราชา ก็ให้โยนคนนั้นลงในถ้ำสิงโต”

   (All the high officials of the kingdom, the prefects and the satraps, the counselors and the governors are agreed that the king should establish an ordinance and enforce an injunction, that whoever makes petition to any god or man for thirty days, except to you, O king, shall be cast into the den of lions.)

6:8 “ข้าแต่พระราชา บัดนี้ ขอฝ่าพระบาททรงตราคำประกาศและลงพระนามในหนังสือสำคัญ เพื่อจะเปลี่ยนแปลง​ไม่ได้ ตามกฎหมายของคนมีเดียและคนเปอร์เซีย ซึ่งจะแก้ไขไม่ได้เป็นอันขาด

   (Now, O king, establish the injunction and sign the document, so that it cannot be changed, according to the law of the Medes and the Persians, which cannot be revoked.)

6:9 “เพราะฉะนั้น กษัตริย์ดาริอัสจึงลงพระนามในหนังสือสำคัญและในประกาศ”

  (Therefore King Darius signed the document and injunction.(

6:10 “เมื่อดาเนียลทราบว่ากษัตริย์ลงพระนามในหนังสือสำคัญนั้นแล้ว ท่านก็กลับบ้าน ซึ่งมีหน้าต่างห้องชั้นบนเปิดตรงไปยังกรุงเยรูซาเล็ม และท่านก็คุกเข่าลงวันละ 3 ครั้ง อธิษฐานและขอบพระคุณพระเจ้าของท่านอย่างที่เคยทำเสมอ” 

  (When Daniel knew that the document had been signed, he went to his house where he had windows in his upper chamber open toward Jerusalem. He got down on his knees three times a day and prayed and gave thanks before his God, as he had done previously.)

6:11 “เมื่อพวกที่สมรู้ร่วมคิดพากันมาพบดาเนียลกำลังอธิษฐานและวิงวอนต่อพระเจ้าของท่าน” 

  (Then these men came by agreement and found Daniel making petition and plea before his God.)

6:12 “เขาทั้งหลายก็ไปเข้าเฝ้า และทูลกษัตริย์เกี่ยวกับประกาศห้ามว่า “ข้าแต่พระราชา ฝ่าพระบาทได้ลงพระนามในหนังสือสำคัญฉบับหนึ่งไม่ใช่หรือว่า ถ้ามีใครทูลขอต่อพระหรือมนุษย์นอกเหนือจากพระองค์ ในสามสิบวันนี้ ข้าแต่พระราชา ก็ให้โยนคนนั้นลงในถ้ำสิงโต?” กษัตริย์ตรัสตอบว่า “เรื่องนั้นยังคงอยู่ ตามกฎหมายของคนมีเดียและคนเปอร์เซีย ซึ่งจะแก้ไขไม่ได้เป็นอันขาด” 

  (Then they came near and said before the king, concerning the injunction, “O king! Did you not sign an injunction, that anyone who makes petition to any god or man within thirty days except to you, O king, shall be cast into the den of lions?” The king answered and said, “The thing stands fast, according to the law of the Medes and Persians, which cannot be revoked.)

6:13 “แล้วเขาจึงทูลต่อกษัตริย์ว่า “ดาเนียลผู้เป็นคนหนึ่งในพวกที่ถูกกวาดเป็นเชลยจากยูดาห์ ไม่ได้เชื่อฟังฝ่าพระบาท ข้าแต่พระราชา และไม่เชื่อฟังคำประกาศในหนังสือสำคัญซึ่งฝ่าพระบาทลงพระนามไว้ แต่ได้ทูลขอต่อพระของเขาวันละ 3 ครั้ง”

  (Then they answered and said before the king, “Daniel, who is one of the exiles from Judah, pays no attention to you, O king, or the injunction you have signed, but makes his petition three times a day)

6:14 “เมื่อกษัตริย์ทรงสดับถ้อยคำเหล่านี้แล้ว ก็ทรงโทมนัสยิ่งนัก และตั้งพระทัยหาทางช่วยกู้ดาเนียล ทรงพยายามหาทางช่วยจนถึงเวลาดวงอาทิตย์ตก 

  (Then the king, when he heard these words, was much distressed and set his mind to deliver Daniel. And he labored till the sun went down to rescue him.)

6:15 “แล้วคนเหล่านั้นที่สมรู้ร่วมคิดกันก็พากันมาเข้าเฝ้ากษัตริย์และทูลว่า “ข้าแต่พระราชา ขอฝ่าพระบาททรงทราบว่ากฎหมายของคนมีเดียและคนเปอร์เซียที่ประกาศห้ามก็ดี หรือ กฎหมายก็ดี ซึ่งพระราชาทรงประทับตราแล้วย่อมเปลี่ยนแปลงไม่ได้

  (Then these men came by agreement to the king and said to the king, “Know, O king, that it is a law of the Medes and Persians that no injunction or ordinance that the king establishes can be changed)

6:16 “แล้วกษัตริย์ทรงบัญชา ดาเนียลก็ถูกโยนในถ้ำสิงโต กษัตริย์ตรัสแก่ดาเนียลว่า “ขอพระเจ้าของท่านผู้ที่ท่านปรนนิบัติอยู่ตลอดมานั้น ทรงช่วยกู้ท่านเถิด” 

  (Then the king commanded, and Daniel was brought and cast into the den of lions. The king declared to Daniel, “May your God, whom you serve continually, deliver you!)

6:17 “แล้วเขานำศิลาก้อนหนึ่งมาปิดปากถ้ำไว้ กษัตริย์ก็ทรงประทับตราของพระองค์ และตราของบรรดาข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ของพระองค์ เพื่อว่าจะไม่มีใครมาเปลี่ยนแปลงสถานการณ์ของดาเนียลได้” 

   (And a stone was brought and laid on the mouth of the den, and the king sealed it with his own  signet and with the signet of his lords, that nothing might be changed concerning Daniel.) 

6:18 “แล้วกษัตริย์ก็เสด็จกลับพระราชวัง ทรงอดอาหารตลอดคืนนั้น ไม่ให้นำสิ่งบันเทิงมาถวายพระองค์ และบรรทมไม่หลับ”

   (Then the king went to his palace and spent the night fasting; no diversions were brought to him,  and sleep fled from him.)

6:19 “พอเช้าตรู่ กษัตริย์ก็ตื่นบรรทม รีบเสด็จไปยังถ้ำสิงโต” 

   (Then, at break of day, the king arose and went in haste to the den of lions.)

6:20 “เมื่อพระองค์เสด็จมาใกล้ถ้ำที่ดาเนียลอยู่ พระองค์ก็ตรัสเรียกดาเนียลด้วยเสียงโทมนัสว่า “โอ ดาเนียลผู้รับใช้ของพระเจ้าผู้ทรงพระชนม์อยู่ พระเจ้าของท่านซึ่งท่านปรนนิบัติอยู่เนืองนิตย์นั้น ทรงสามารถช่วยกู้ท่านจากสิงโตได้แล้วหรือ?” 

   (As he came near to the den where Daniel was, he cried out in a tone of anguish. The king declared to Daniel, “O Daniel, servant of the living God, has your God, whom you serve continually, been able to deliver you from the lions?)

6:21 “แล้วดาเนียลทูลกษัตริย์ว่า “ข้าแต่พระราชา ขอทรงพระเจริญเป็นนิตย์” 

  (Then Daniel said to the king, “O king, live forever! )

6:22 “พระเจ้าของข้าพระบาททรงใช้ทูตสวรรค์มาปิดปากสิงโตไว้ มันไม่ได้ทำอันตรายแก่ข้าพระบาท เพราะ​พระองค์ทรงเห็นว่า ข้าพระบาทไร้ความผิดต่อพระพักตร์พระองค์ ข้าแต่พระราชา ข้าพระบาทไม่ได้ทำผิดประการใดต่อพระพักตร์ฝ่าพระบาทด้วย

  (My God sent his angel and shut the lions’ mouths, and they have not harmed me, because I was found blameless before him; and also before you, O king, I have done no harm.) 

6:23 “ฝ่ายพระราชาก็ทรงโสมนัสยิ่งนัก และทรงบัญชาให้นำดาเนียลออกมาจากถ้ำ เขาจึงเอาดาเนียลออกจากถ้ำ ไม่ปรากฏว่ามีอันตรายอย่างใดที่ตัวท่านเลย เพราะท่านได้วางใจในพระเจ้าของท่าน”

  (Then the king was exceedingly glad, and commanded that Daniel be taken up out of the den.  So Daniel was taken up out of the den, and no kind of harm was found on him, because he had trusted in his God.) 

6:24 “แล้วกษัตริย์ทรงบัญชาให้นำคนเหล่านั้นที่ใส่ร้ายดาเนียลมาโยนทิ้งในถ้ำสิงโต ทั้งตัวเขา บุตรทั้งหลาย และภรรยาของพวกเขาด้วย ยังไม่ทันตกไปถึงพื้นถ้ำ พวกสิงโตก็ขย้ำพวกเขา และหักกระดูกของเขาทั้งหลายจนแหลก”

  (And the king commanded, and those men who had maliciously accused Daniel were brought and cast into the den of lions—they, their children, and their wives. And before they reached the bottom of the den, the lions overpowered them and broke all their bones in pieces.)

6:25 “แล้วกษัตริย์ดาริอัสมีพระราชสาสน์ไปถึงชนทุกชาติทุกเผ่าทุกภาษาที่อาศัยอยู่ในพิภพทั้งสิ้นว่า “สันติสุขจงมีแก่ท่านทั้งหลายอย่างทวีคูณ”

   (Then King Darius wrote to all the peoples, nations, and languages that dwell in all the earth: “Peace be multiplied to you.)

6:26 “เราออกกฤษฎีกาว่า ให้คนทั้งหลายในราชอาณาจักรทั้งหมดของเรากลัวและยำเกรงพระเจ้าของดาเนียล เพราะพระองค์ทรงเป็นพระเจ้าผู้ทรงพระชนม์อยู่ ทรงดำรงอยู่เป็นนิตย์ ราชอาณาจักรของพระองค์จะไม่ถูกทำลาย และการปกครองของพระองค์จะดำรงจนถึงที่สุด”

  (I make a decree, that in all my royal dominion people are to tremble and fear before the God of  Daniel, for he is the living God, enduring forever; his kingdom shall never be destroyed,  and his dominion shall be to the end.)

6:27 “พระองค์ทรงช่วยกู้และช่วยให้พ้นภัย พระองค์ทรงทำหมายสำคัญและการอัศจรรย์ ในฟ้าสวรรค์และบนพื้นพิภพพระองค์คือพระผู้ช่วยดาเนียลให้รอด จากอำนาจของสิงโต

  (He delivers and rescues; he works signs and wonders in heaven and on earth, he who has saved Daniel from the power of the lions.)

6:28 “ดังนั้น ดาเนียลผู้นี้จึงได้เจริญก้าวหน้าในรัชสมัยของดาริอัส และในรัชสมัยของไซรัสชาวเปอร์เซีย”

   (So this Daniel prospered during the reign of Darius and the reign of Cyrus the Persian.)

 

ข้อมูลมีประโยชน์

6:1       “ดาริอัส” (Darius) –ดนล.5:31

          “อุปราช” (satraps) = ในบางฉบับแปลว่า “เสนาบดี” –อสธ.1:1

6:2       “ดาเนียลเป็นอภิรัฐมนตรีคนหนึ่ง” (of whom Daniel was one) –ดนล.2:48-49

“รับรายงานจากอุปราช” (these satraps should give account) –อสร.4:22

6:3       “กษัตริย์ทรงมีแผนจะแต่งตั้งท่านให้ครอบครองราชอาณาจักรทั้งหมด” (And the king planned to set him over the whole kingdom) –ปฐก.41:41;อสธ.10:3;ดนล.1:20;5:12-14

6:4       “หาเหตุฟ้องดาเนียล” (complaint against Daniel) = พยายามจับผิด – ยรม.20:10

6:5       “นอกจากเราจะหาเหตุในเรื่องธรรมบัญญัติแห่งพระเจ้าของเขา” (unless we find it in connection with the law of his God) –กจ.24:13-16

6:6       “ขอทรงพระเจริญเป็นนิตย์” (live forever) –นหม.2:3

6:7       “อภิรัฐมนตรี…องคมนตรี อุปราช และผู้ว่าราชการ มณฑลทั้งสิ้นได้ตกลงกันว่า” (the high officials of the kingdom, the prefects and the satraps, the counselors and the governors are agreed that) = พวกสมรู้ร่วมคิดได้ร่วมกันทูลความเท็จว่า คน “ทั้งสิ้น” ที่พูดถึงนั้นเห็นพ้องให้ตรากฎหมาย และออกคำประกาศ (ออกพระราชทฤษฏีกา) ไม่ให้ใครอธิษฐานต่อผู้ใดนอกจากองค์กษัตริย์ในช่วง 30 วัน – ดนล.3:2

“โยนคนนั้นลงในถ้ำสิงโต” (shall be cast into the den of lions) = หลุมซึ่งมีช่องเปิดขนาดเล็กด้านบน (ข.17) ทำให้นักโทษไม่อาจหลบหนีออกมาได้ –สดด.59:3;64:2-6;ดนล.3:6

6:8       “ตามกฎหมายของคนมีเดียและคนเปอร์เซีย ซึ่งจะแก้ไขไม่ได้เป็นอันขาด” (to the law of the Medes and the Persians, which cannot be revoked) –อสธ.1:19;8:8;ดนล.6:12,15;3:8-12

6:10     “เปิดตรงไปยังกรุงเยรูซาเล็ม” (open toward Jerusalem) –2พศด.6:38-39

“คุกเข่าลงวันละ 3 ครั้ง อธิษฐานและขอบพระคุณพระเจ้า” (He got down on his knees three times a day and prayed and gave thanks before his God) –สดด.55:17

“อย่างที่เคยทำเสมอ” (as he had done previously) = ตามที่เคยปฏิบัติเสมอมา

= แม้แต่ความตายก็ไม่อาจคุกคามหรือขวางกั้นไม่ใด้ดาเนียลแสดงความเคารพศรัทธาต่อพระเจ้าผ่านการอธิษฐานตามที่ท่านปฏิบัติมาเป็นประจำ

6:11     “กำลังอธิษฐานและวิงวอนต่อพระเจ้าของท่าน” (making petition and plea before his God.)

–1พกษ.8:48-50;สดด.55:17;1ทธ.5:17-18

6:13     “ดาเนียลผู้เป็นคนหนึ่งในพวกที่ถูกกวาดมาเป็นเชลยจากยูดาห์” ( Daniel, who is one of the exiles from Judah) –อสค.14:14;ดนล.2:25

“ไม่ได้เชื่อฟังฝ่าพระบาท” ( pays no attention to you) = บางฉบับแปลว่า “ไม่ใส่ใจในฝ่าพระบาท”

–ปท.อสธ.3:8

6:14     “ทรงโทมนัสยิ่งนัก” (was much distressed) –มก.6:26

6:16     “ดาเนียลก็ถูกโยนในถ้ำสิงโต” (Daniel was brought and cast into the den of lions) –ดนล.6:7

“ขอพระเจ้าของท่านผู้ที่ท่านปรนนิบัติอยู่ตลอดมานั้นทรงช่วยกู้ท่านเถิด” (May your God, whom you serve continually, deliver you) –1คร.15:58;โยบ 5:19;สดด.37:39-40;97:10

6:17     “กษัตริย์ประทับตราพระธำมรงค์ที่หินนั้น” (the king sealed it with his own signet) –มธ.27:66

6:18     “ทรงอดอาหารตลอดคืนนั้น” (spent the night fasting) -บางฉบับแปลว่า “ทรงงดเสวย”

-2ซมอ.12:17;ดนล.10:3

          “และบรรทมไม่หลับ” (sleep fled from him )  -2:1;อสธ.6:1  = บรรทมไม่หลับตลอดคืนนั้น

6:20     “พระเจ้า…ทรงช่วยกู้ท่าน … ได้แล้วหรือ?” (God, whom you serve continually, been able to

deliver you from the lions?) –ดนล.3:17

6:21     “ข้าแต่พระราชา ขอทรงพระเจริญเป็นนิตย์” (O king, live forever) –นหม.2:3;ดนล.3:9

6:22     “พระเจ้า…ทรงใช้ทูตสวรรค์มาปิดปากสิงโตไว้” (God sent his angel and shut the lions’ mouths)

–ปฐก.32:1;ดนล.3:28;สดด.91:11-13;ดนล.6:27;ฮบ.11:33

“ข้าพระบาทไม่ได้ทำผิดประการใดต่อพระพักตร์ฝ่าพระบาทด้วย” (I was found blameless before him) –กจ.12:11;2ทธ.4:17

6:23     “ไม่ปรากฏว่ามีอันตรายอย่างใดที่ตัวท่านเลย” (no kind of harm was found on him) -3:27

“วางใจในพระเจ้าของท่าน” (he had trusted in his God) –1พศด.5:20;อสย.12:2

6:24     “คนเหล่านั้นที่ใส่ร้ายดาเนียล” (those men who had maliciously accused Daniel) –ในภาษาอาราเมค แปลตรงตัวว่า “คนเหล่านั้นที่ได้กัดกินชิ้นส่วนของดาเนียล”

-บางฉบับแปลว่า “บรรดาผู้ที่กล่าวหาดาเนียลอย่างผิด ๆ“

“ถ้ำสิงโต” (the den of lions) –ฉธบ.19:18-19;อสธ.7:9-10;สดด.54:5

“ทั้งตัวเขา บุตรทั้งหลาย และภรรยาของพวกเขาด้วย” (they, their children, and their wives)

= วิธีปฏิบัติตามธรรมเนียมของชาวเปอร์เซีย (ปท. ยชว.7:24) –ฉธบ.24:16;2พกษ.14:6

“พวกสิงโตก็ขย้ำพวกเขา และหักกระดูกของเขาทั้งหลายจนแหลก” (the lions overpowered them and broke all their bones in pieces.) –อสย.38:13

6:25     “ชนทุกชาติทุกเผ่าทุกภาษา” (all the peoples, nations)  -ดนล.3:4

“สันติสุขจงมีแก่ท่านทั้งหลายอย่างทวีคูณ” (Peace be multiplied to you) = บางฉบับแปลว่า “ขอท่านทั้งหลายเจริญรุ่งเรืองเถิด” –ดนล.4:1

6:26     “กลัวและยำเกรงพระเจ้าของดาเนียล” (fear before the God of Daniel) –สดด.5:7;อสธ.8:17; สดด.99:1-3;ดนล.3:29

“เพราะพระองค์ทรงเป็นพระเจ้าผู้ทรงพระชนม์อยู่” (for he is the living God) –ยชว.2:11;3:10

          “ทรงดำรงอยู่เป็นนิตย์” (enduring forever) – ยรม.10:10 ;ดนล.12:7;วว.1:18

“การปกครองของพระองค์จะดำรงจนถึงที่สุด” (his dominion shall be to the end) –ดนล.2:44

6:27     “พระองค์ทรงช่วยกู้ และช่วยให้พ้นภัย” (He delivers and rescues) –บางฉบับแปลว่า “พระองค์ทรงช่วยและทรงกอบกู้”  –ดนล.3:29

“ทรงทำหมายสำคัญและการอัศจรรย์” (he works signs and wonders) –ดนล.4:3

“พระองค์คือพระผู้ช่วยดาเนียลให้รอดจากอำนาจของสิงโต” ( he who has saved Daniel from the power of the lions ) –ดนล.6:22

6:28     “ไซรัสชาวเปอร์เซีย” (Cyrus the Persian) –2พศด.36:22;ดนล.1:21

 

คำถามนำอภิปราย

  1. คุณคิดว่า ทำไมกษัตริย์ดาริอัสจึงแต่งตั้งดาเนียลให้อยู่ในตำแหน่งสูง เป็นถึง 1 ใน 3 ของอภิรัฐมนตรี ปกครองเหนือราชอาณาจักรของพระองค์?
  2. คุณเคยได้รับการแต่งตั้งให้อยู่ในตำแหน่งสูงสุดบ้างหรือไม่? ในตำแหน่งใด? ทำอะไรบ้าง? ทำไม?
  3. ทำไมดาริอัสจึงมีแผนแต่งตั้งดาเนียลให้ครอบครองราชอาณาจักรทั้งหมด?
  4. ทำไมดาเนียลจึงถูกอภิรัฐมนตรีและอุปราชทั้งหลาย หาเหตุเล่นงาน? คุณเคยถูกคนอื่นรวมหัวสมรู้ร่วมคิดกันเล่นงานหรือกล่าวหาคุณบ้างหรือไม่? ทำไม?  เรื่องอะไร? แล้วผลเป็นอย่างไร?
  5. คุณเคยเจ็บปวด เสียหาย (หรือเกือบตาย) เพราะคุณยืนหยัดในความเชื่อของคุณที่มีต่อพระเจ้าบ้างไหม? เรื่องอะไร? แล้วผลสุดท้ายเป็นอย่างไร?
  6. เคยมีผู้ใดที่เป็นคนนอกครอบครัวของคุณที่รู้สึกเสียใจหรือห่วงใยในสวัสดิภาพของคุณอย่างมากบ้างหรือไม่? อย่างไร? เขาเป็นใคร? แล้วทำไมจึงห่วงใยคุณมากเช่นนั้น?
  7. คุณเคยได้รับการช่วยให้รอดพ้นความตายหรือโทษร้ายแรง โดยพระเจ้าบ้างหรือไม่? เรื่องอะไร? และอย่างไร?
  8. เคยมีผู้ใดที่คิดเล่นงานคุณ สูดท้ายกรรมสนองพวกเขาอย่างแสนสาหัสบ้างหรือไม่? เป็นอย่างไร? แบ่งปัน

ศจ.ธงชัย ประดับชนานุรัตน์